Από τη Θεσσαλονίκη στη Χίο

Το 1912, ο ελληνικός στρατός απελευθερώνει-τη μία μετά την άλλη- πόλη της Μακεδονίας και της Ηπείρου και στη συνέχεια το Γενικό Επιτελείο Στρατού αποφασίζει την απελευθέρωση των νησιών του Αιγαίου. Ο ελληνικός στόλος με ναύαρχο, τον Παύλο Κουντουριώτη, αναλαμβάνει την ύψιστη αποστολή. Πρώτα απελευθερώνει τη Λήμνο, στη συνέχεια τη Θάσο, την Ίμβρο, τη Σαμοθράκη, τα Ψαρά και στις 8 Νοεμβρίου τη Λέσβο. Την 11η Νοεμβρίου του 1912 ο ελληνικός στόλος με τα καταδρομικά «Μακεδονία», «Εσπερία», «Αρκαδία», τα αντιτορπιλικά «Νέα Γενεά», «Κεραυνός» και τα μεταγωγικά «Πατρίς», «Σαπφώ», «Εριέττα» (με περίπου 2600 στρατιώτες), φτάνει, έξω από το λιμάνι της Χίου. Οι Χιώτες υποδέχονται το στρατό με ενθουσιασμό. Από το καταδρομικό Μακεδονία αποβιβάζεται στο λιμάνι μια αντιπροσωπεία με στόχο να διαπραγματευτεί την παράδοση του νησιού. Ο στρατιωτικός διοικητής του νησιού Ζιχνύ Μπέης αρνείται να το παραχωρήσει, υπολογίζοντας σε άμεση βοήθεια από τη Μικρά Ασία. Δηλώνει δε, πως θα το υπερασπιστεί μέχρι τέλους. Έτσι μετά την άρνηση των Τούρκων, ο Ελληνικός στρατός με 3 τάγματα πεζικού και μία ορεινή πυροβολαρχία, αποβιβάζεται στο Κοντάρι (περιοχή αεροδρομίου) με αρχηγό το συνταγματάρχη Νικόλαο Δελαγραμμάτικα. Οι Τούρκοι ανοίγουν πυρ. Ξεκινούν οι μάχες. Την επόμενη μέρα ο ελληνικός στρατός μπαίνει στην πόλη της Χίου. 

Οι Τούρκοι οπισθοχωρούν προς τον Κορακάρη. Ο Ελληνικός στρατός προχωρά...καταλαμβάνονται τα Καμπόχωρα και ο Άγιος Γεώργιος Συκούσης. Οι μάχες μαίνονται για 40 περίπου μέρες. Στις 20 Δεκεμβρίου του 1912 ένας Τούρκος αξιωματικός ενημερώνει το Δελαγραμμάτικα ότι οι Τούρκοι θέλουν να παραδοθούν. Ο Ζιχνύ Μπέης μη έχοντας βοήθεια που περίμενε, υπογράφει την επομένη, την παράδοση του νησιού.

Οκτώβριος 1904 - Οκτώβριος 1912

ΟΚΤΩΒΡΙΟ ΤΟΥ 1904 ΣΚΟΤΩΘΗΚΕ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ!!!

Ο ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ ΔΕΝ ΘΥΣΙΑΣΤΗΚΕ ΓΙΑ ΣΥΝΘΕΤΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ!!!

Ο Οκτώβριος της λευτεριάς...

Το απόγευμα της 19ης Οκτωβρίου του 1912, ξεκινά η μάχη των Γιαννιτσών κι ολοκληρώνεται με περήφανη νίκη των Ελληνικών δυνάμεων. Στις 20 Οκτωβρίου, η 7η μεραρχία, επιτίθεται στην οδική και σιδηροδρομική γέφυρα του ποταμού Λουδία. Στην ορμή του ελληνικού στρατεύματος, ο τουρκικός στρατός οπισθοχωρεί και στο σιδηροδρομικό σταθμό του Κίρτζιλαρ (Άδενδρου) γίνεται πολύωρη μάχη. Ο Ελληνικός στρατός προελαύνει συνεχώς. Με την απελευθέρωση του Αδένδρου και όλης της περιοχής, απελευθερώθηκαν και οι οικισμοί Καϊλίκ (Βραχιά) και Γιουντζίδα (Κύμινα). Το βράδυ της 20ης Οκτωβρίου 1912, όλοι οι αξιωματικοί και στρατιώτες που έλαβαν μέρος στη μάχη, βρεγμένοι και νηστικοί, προμηθεύτηκαν ξύλα από το σιδηροδρομικό σταθμό του Αδένδρου και άναψαν μεγάλη φωτιά για να στεγνώσουν. Μάλιστα βρήκαν παρατημένες από τον τουρκικό στρατό, μεγάλες ποσότητες ψωμιού και ρυζιού.
 
Οι Τούρκοι εγκατέλειπαν τη δυτική πλευρά του Αξιού ποταμού. Το μόνο εμπόδιο πλέον που έμενε προς τη Θεσσαλονίκη ήταν η μεγάλη γέφυρα του ποταμού, μήκους 600 μέτρων και πλάτους 6 μέτρων. Η γέφυρα όμως είχε καταστραφεί από τους υποχωρούντες Τούρκους και είχε σκεπαστεί από το νερό. Πρόβλημα υπήρχε και στα άλλα περάσματα, γνωστά ως Βαρδάρια, που λόγω των βροχοπτώσεων καλύφθηκαν από το φουσκωμένο ποτάμι.

Στις 22 Οκτωβρίου, η 3η μεραρχία, στρατοπεύδευσε στο απελευθερωμένο πλέον Άδενδρο-Κίρτζιλαρ, στο οποίο εγκαταστάθηκε ο Βασιλέας Κωνσταντίνος και τα επιτελεία των αξιωματικών εξέταζαν για ώρες λύσεις για τη διέλευση του Αξιού ποταμού. Την επομένη (23 Οκτωβρίου), στις 8 το πρωί, ο Κωνσταντίνος κάλεσε σε σύσκεψη τους διοικητές 4 μεραρχιών, προκειμένου να λάβουν οδηγίες. Η λύση με συγκεκριμένο σχέδιο δίνεται από το Μηχανικό Σώμα.
 
Στις 24 Οκτωβρίου, ο διάδοχος του θρόνου, στρατοπεδεύει στο χωριό Τόψιν (σημερινή Γέφυρα). Μέσα σε μία εντυπωσιακή έπαυλη εγκαθίσταται το Γενικό Στρατηγείο των Ελληνικών δυνάμεων και παραμένει εκεί έως τα χαράματα της 27ης Οκτωβρίου. 

Οι μέρες αυτές υπήρξαν καθοριστικές για την τύχη της Θεσσαλονίκης και γενικότερα της Μακεδονίας. Σ' αυτή την έπαυλη λοιπόν (σημερινό μουσείο Βαλκανικών Πολέμων) έγιναν έντονες διαπραγματεύσεις μεταξύ της Τουρκικής αντιπροσωπείας με επικεφαλής το διοικητή της πόλης Χασάν Ταχσίν Πασά και του Κωνσταντίνου.

   

Μετά από δύο αποτυχημένες προσπάθειες επίτευξης συμφωνίας κι αφού απορίφθηκαν οι προτάσεις του Ταχσίν Πασά, η Τουρκική αντιπροσωπεία φεύγει κι επιστρέφει στο κτίριο το μεσημέρι της 26ης Οκτωβρίου 1912, γνωστοποιώντας ότι ο διοκητής Ταχσίν Πασάς είχε δεχτεί την άνευ όρων παράδοση της πόλης, μαζί με την παράδοση του οπλισμού 25.000 Τούρκων στρατιωτών και 1.000 αξιωματικών.

Τη νύχτα της 26ης Οκτωβρίου 1912, οι αξιωματικοί του Ελληνικού Στρατού Ιωάννης Μεταξάς και Βίκτωρ Δούσμανης, υπογράφουν στο Διοικητήριο της Θεσσαλονίκης, το πρωτόκολλο παράδοσης της πόλης στον ελληνικό στρατό. Την 27η Οκτωβρίου υπογράφεται συμπληρωματικό πρωτόκολλο με το οποίο παραδίνονταν στους Έλληνες, όλη η τουρκική φρουρά της Θεσσαλονίκης.

Την ίδια ώρα, δύο ευζωνικά τάγματα της 8ης μεραρχίας εισέρχονται και παρελαύνουν στην πόλη, υπό τις επευφημίες των Ελλήνων. Οι εύζωνοι κατευθύνονται προς το Διοικητήριο.

"Προηγούντο περί τους είκοσι σαλπιγκτάς και έπετο ο αξιωματικός σημαιοφόρος, με αναπεπταμένην την σημαίαν και τους παραστάτας εφ’ όπλου λόγχην. Ηκολούθει έφιππος ο συνταγματάρχης Κωνσταντινόπουλος και αυτόν ηκολούθουν οι λόχοι. Όλοι με γυμνά τα ξίφη των με πρόσωπα ηλιοκαμένα και λάμποντα απο ψυχικήν χαράν"(μαρτυρία).

Οι Εύζωνοι του Κωνσταντινόπουλου υψώνουν την ελληνική σημαία στο Διοικητήριο. Η πόλη ανήκει και πάλι στους Έλληνες.

28^η Οκτωβρίου, 11 το πρωί.

Ο διάδοχος Κωνσταντίνος ξεκινά από το σιδηροδρομικό σταθμό και με κάθε επισημότητα μπαίνει στην πόλη, επικεφαλής της 1ης μεραρχίας, η οποία είχε σταθμεύσει έξω από τα δυτικά τείχη της Θεσσαλονίκης στις 26 Οκτωβρίου.

Στις 29 Οκτωβρίου ήταν η σειρά του βασιλιά Γεωργίου Α' -συνοδευόμενος από τον Κωνσταντίνο - να εισέλθει στην πόλη και να επισημοποιήσει την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.

*** μαρτυρία μεταφέρθηκε από το βιβλίο του Σπύρου Κουζινόπουλου «Το Μεγάλο άλμα, η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης».


*** στοιχεία έχουν αντληθεί από το βιβλίο "Ιστορία του πολέμου 1912-1913" του επιτελάρχη του Βασιλέα Κωνσταντίνου, Βίκτωρα Δούσμανη.

Ο Αγγελής εκδίωξε το μπέη από το Πόζαρ...

ΠΡΟΣΚΛΗΤΗΡΙΟ ΗΡΩΩΝ 

Γάτσος Αγγελής (1771-1839)

Ο Γάτσος Αγγελής καταγόταν από τους Σαρακηνούς Αλμωπίας. Σύμφωνα με τις καταγραφές ήταν ψηλός, ξανθός, δασύτριχος με τραχιά φωνή και πρόσωπο με έντονα χαρακτηριστικά. Μπορεί να ήταν αγράμματος, αλλά ήταν θεοσεβής και θρησκόληπτος. Άπαντες αναγνώριζαν την ανδρεία και τη γενναιότητά του. Από μικρός έφυγε από το χωριό του και πήγε στο Περισώρι Νάουσας, όπου εργαζόταν γι’ αυτό και δεν σπούδασε. Σε ηλικία 20 ετών κατατάσσεται στα κλέφτικα σώματα του Βερμίου, επικηρύσσεται από τους Τούρκους και η γυναίκα του σέρνεται σκλάβα στα παζάρια της Θεσσαλονίκης.

Προσπάθησε να καταλάβει τη Βέροια, επικεφαλής αποσπάσματος, με υπαρχηγούς τους Δημήτριο Σιουγκάρα και Λάζαρο Ραμαντάνη αλλά μετά την ισχυρή στρατιωτική επέμβαση των Οθωμανών, οι επιχειρήσεις απέτυχαν πλήρως. Το 1822, ο Γάτσος Αγγελής συμμετείχε στην άμυνα της Νάουσας με τους Αναστάσιο Καρατάσο, Γεώργιο Συρόπουλο, Ζαφεριάκη Θεοδοσίου. Κατά την είσοδο του Οθωμανικού στρατού στη Νάουσα, αιχμαλωτίστηκε ο γιος του, Νικόλας. Μετά την αποτυχία, ο Γάτσος ακολούθησε, ως υπαρχηγός, το σώμα του Καρατάσου στην περιοχή Ασπροποτάμου της Θεσσαλίας, μαζί με τους Κωνσταντίνο Δουμπιώτη, Γιώργο Συρόπουλο, Τόλιο Λάζο και καπετάν Κότα. Στη συνέχεια κατέβηκε νοτιότερα και πήρε μέρος στα Δερβενάκια και τα Βασιλικά. Αυτό εκτιμήθηκε ιδιαίτερα απ' τους οπλαρχηγούς της Ρούμελης και του Μοριά. Ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης θα τον αποκαλέσει «ανδρείον άνδρα». Ο στρατηγός Γιάννης Μακρυγιάννης τον αποκαλεί «γενναίο και αγαθό πατριώτη».

Στη Σκιάθο, στην Ύδρα, στην Εύβοια, στα Βασιλικά, στην Αταλάντη, στη μάχη της Ακρόπολης, ο Γάτσος Αγγελής ξεχωρίζει, ενώ η φήμη του μετά τις τόσες επιτυχίες εξαπλώνεται σ' όλη την αγωνιζόμενη Ελλάδα. Η πρώτη ελληνική νίκη κατά του φοβερού Ιμπραήμ κερδήθηκε στην Καλαμάτα από τους Μακεδόνες του Καρατάσου και του Αγγελή Γάτσου, το "Μακεδονικό σώμα", όπως το αποκαλούσαν τότε. Στη μάχη του Πέτα και Κομπότι, όπου έλαβε μέρος με 60 Μακεδόνες, έχασε τον αδερφό του Πέτρο.

Τον Απρίλιο του 1826, έλαβε μέρος με πολλούς Μακεδόνες-μέλη της Μακεδονικής Φρουράς, στην ηρωική έξοδο του Μεσολογγίου. Η παρουσία του είχε κριθεί τότε απαραίτητη από τον αρχιστράτηγο Θεόδωρο Κολοκοτρώνη για την αναχαίτιση του Ιμπραήμ. 

Μετά την απελευθέρωση έζησε στην Αταλάντη, όπου και πέθανε το 1839 πάμφτωχος και ξεχασμένος. Το νεοσύστατο ελληνικό κράτος του απένειμε το βαθμό του συνταγματάρχη. 

Το πορτραίτο του με λιτό και εύστοχο λόγο το σκιαγραφεί ο υπασπιστής του Κολοκοτρώνη, Φωτάκος Χρυσανθακόπουλος στα απομνημονεύματά του: «...ο περίφημος καπετάνιος Γάτσος, ων εις τα όπλα εκ γενετής και σύντροφος αχώριστος του Ολύμπου και οι στρατιώτες του Μακεδόνες επολέμησαν εις τα Βασιλικά και τα Δερβενάκια γενναίως και οι Πελοποννήσιοι ευχαριστήθηκαν πολύ, διότι είδον άνδρας έχοντας ζήλον και εθνικισμόν μέγαν».

Μάχη μέχρι τέλους...

Πιστεύετε ότι η Έξοδος του Μεσολογγίου, "πουλάει" ως θέμα;
Μάλλον ΟΧΙ. Μην ανησυχείτε όμως. Θα την κάνουμε εμείς να "πουλήσει". Εν έτει 2012, υπάρχουν άνθρωποι, που το ευλογημένο ελληνικό DNA τους, τους δίνει τόση δύναμη για να "πολεμήσουν" και να διεκδικήσουν έως το τέλος, την ευκαιρία, να γίνει η κινηματογραφική ταινία με τον τίτλο ΕΞΟΔΟΣ.

Επαγγελματίες από το χώρο του κινηματογράφου και του θεάτρου, εκπρόσωποι ιστορικών κοινοτήτων-σωματείων και άνθρωποι που αγαπούν την Ιστορία και τον τόπο τους, είναι επί "ποδός πολέμου" για να γίνει το όνειρο πραγματικότητα.

Θεού θέλοντος και χρηματοδότησης επιτρεπούσης, τον Απρίλιο του 2013, θα γίνουν τα γυρίσματα του ιστορικού πολεμικού δράματος με τον τίτλο ΕΞΟΔΟΣ, σε σενάριο Βασίλη Τσικάρα, σκηνοθεσία Γιώργου Αγγελούδη, φωτογραφία Δημήτρη Σταμπολή, σκηνικά-κοστούμια Λίζας Ψωμιάδου, μουσική Έφης Ράτσου, 3D animation Γιώργου Τζήκα.

Η ΕΞΟΔΟΣ είναι η κινηματογραφική μεταφορά-απόδοση, της ιστορίας, 120 αντρών από τη Σαμαρίνα Γρεβενών (μέλη της Μακεδονικής Φρουράς), οι οποίοι έσπευσαν να βοηθήσουν στην έξοδο του Μεσολογγίου τον Απρίλιο του 1826. Από τους 120 άντρες του Μίχου Φλώρου, γύρισαν μόνο οι 33.

Αυτή η ιστορία μεταφέρθηκε στα χρόνια μας με το παραδοσιακό τραγούδι, «τα παιδιά της Σαμαρίνας».

Τα γυρίσματα θα γίνουν στο Σμόλικα (Σαμαρίνα και γύρω περιοχές) και στο Μεσολόγγι.

Η ταινία αναμένεται να προβληθεί στους κινηματογράφους, το χειμώνα του 2013-2014.

Υπολογίζεται πως περισσότεροι από 200 θα είναι οι ηθοποιοί και οι κομπάρσοι.

Ζητάμε συγγνώμη που αγαπάμε τόσο πολύ την ιστορία και τους ήρωές μας. Είμαστε περήφανοι που μετά από 186 χρόνια, θέλουμε να τους τιμήσουμε, με το δικό μας τρόπο. Το κυριότερο όμως είναι πως ΕΜΕΙΣ όταν δίνουμε το λόγο μας, τον κρατάμε...